Çapa kırma konusundaki karar kriterlerini şöyle sıraladık:
- Önde olduğunuz yarışta,
- Eviniz daha güçlü olduğunda,
- Rakip evde açıklar olduğunda,
- Rakip barda olduğunda,
- Rakibi kırarak kaçma fırsatınız olduğunda,
- Çapa kırmaya daha meyilli olabileceğinizi ifade ederek tüm bunları yaparken “benim oyun planım ne?” sorusunun akılda tutulması gerektiğini anlatmıştık.
Çapa kırma hususunda yine ev yapısı ile alakalı olarak göz önünde tutmanız gereken en önemli faktörlerden biri de kendi evinizde yatık pulunuz varsa karşıdan açılmanın çoğu durumda doğru olmayabileceği gerçeğidir. Bu daha önce sözünü ettiğimiz ve aslında oyunun pek çok aşamasında geçerli olan bir Magriel klasiğidir: Kendi tarafınızda yatarken karşıdan ayrılmayın! Bu iki cephede birden savaşmanız anlamına gelir ki baş edilmesi zor durumlarla karşı karşıya gelebilirsiniz.
Örnek 28:
Beyaz 94 pip.
Siyah 119 pip.
Beyaz 6-3 oynayacak
XGID=–BBBbB-BA–aC——dbbcaA:0:0:-1:63:0:0:3:0:10
Beyaz yarışta önde ve zamanlama sorunu var. Artık kaçmak zorunda. Üstelik rakibin barda olduğu zamanlar kaçmak için en uygun zamanlar. Bunlara diyecek lafımız yok ama bir kapısındaki açık her şeyi berbat ediyor. İki cephede birden savaşmak derken kastettiğimiz şey tam da bu. Eğer Beyaz bu argümanlara güvenip 20/11 ile kaçmanın zamanı derse rakibi 11 tane birin tamamında ve 66 ve 62 hariç diğer altılarda büyük avantaj yakalayacak. Başka bir deyişle 17 atışta hem girecek hem kıracak hem de marsa gidecek.
Yarışta öndeyim, rakip de barda deyip vitesi yükseltmek büyük hata. 13/4 ile bir kapısını yapmak için favori duruma gelip rakibin gele atmasını bekleyerek uçlardan sakınmak en makul yol gibi görünüyor. Rakip gele atacak ve küpü çevirip bir puanı alacaksınız. Hepsi bu! İki tarafta birden açılmanın anlamı yok.
Örnek 29:
Beyaz 101 pip. Maç skoru 5/9
Siyah 127 pip. Maç skoru 3/9
Siyah 6-3 oynayacak
XGID=–BA-BCbC—aB—b-cbB-cb-:0:0:1:63:3:5:0:9:6
9 luk maçta Siyah 3 e 5 geride ve 6-3 Oynayacak. Kaçarak kırmanın en uygun çapa kırma fırsatlarından biri olduğunu öğrendik. Üstelik 6+3= 9 pip ilerlerken rakibi de 12 pip geriye atacağı için reeldeki kazancı 21 pip olacak ve yarışta geride olmanın zafiyeti de bir nebze ortadan kalkacak. Her şey iyi güzel de asıl mesele üç kapısındaki açık. Hem yatmışsın hem de çapayı bozup ayrılıyorsun. Üç kapısındaki pulun üzeri örtülü olsaydı ya da örtülü olmayı bırakın o pul iki kapısında yarı ölü vaziyette bile olsaydı o zaman 21/12* ile kaçarken kırma fırsatını değerlendirmemek büyük hatayı bırakın çam devirmek olurdu. Ama şu durumda bu hareket rakibe çok fazla mars kazanma fırsatı sunuyor. Üstelik skor itibariyle marsa asıl ihtiyacı olan da Siyah; çünkü 7 puana ulaşınca sonraki turda maç sayısı potasına girmiş olacak.
Marsların anlamsız olduğu alan galip oyununda olsaydık bu hamleyi makul karşılayabilirdik ama şu anda Siyah orta yollu bir hamle ile üç kapısını kapatıp altı ile de zorunlu 8/2 yaparsa daha güzel olacak.
Örnek 30:
Beyaz 140 pip.
Siyah 136 pip.
Siyah 6-1 oynayacak
XGID=a–b-CDCA—-B–bc-bbBb-a-:1:1:1:61:0:0:3:0:10
Siyah 6-1 oynayacak ve altı ile kaçmanın tam zamanı. Hem rakibin içeride açığı hem de barda kırığı var. Üstelik altı ve beş kapıları yedeksiz. Toplamda iki farklı noktadan saldırabilir. Her zaman diyoruz, zarı blok halinde oynamayın diye. 6+1= 7 yapar deyip 7 hane ilerlemeyin. Önce altı oynayıp sonra soluklanın ve kalan biri düşünün.
21/15 den sonra 6/5 yerine 21/14 tercihi daha makul. Gerideki pul ile doğrudan beş ya da dört oyna fırsatı olmadığı için altıdaki yedeğe bu anlamda çok ihtiyaç olacak. Diğer alternatif ise 8/7 ile emniyete yatırım yapmak ama sekizdeki pul dördüncü yapıcı pul olarak pozisyona esneklik sağlıyor ve kapılanma şansını artırıyor.
Daha dikkatli bakınca ise sekizdeki pulun bir değer olmaktan ziyade yükümlülük olduğu göze çarpıyor. Rakibe 4-4 gibi müthiş bir joker sunmasının yanı sıra atıl durumdaki ölü beşlerini adeta diriltiyor. Gözünüzde rakibin 54, 53, 52, 51’lerini nasıl oynayacağını canlandırmayı denediğinizde her şey yerli yerine oturacak. Üstelik 62’yi de saymadık henüz. O pul orada kalarak yapacağı iyi işler, söz konusu 11 tane atışın yaratacağı depremden daha fazla diyorsanız orada bırakın ama 8/7 kısırlaştırması şu an için çok daha mantıklı görünüyor. Madem geriden ayrılmaya karar verdiniz kendi tarafınızda toparlanın bari.
Örnek 31:
Beyaz 119 pip. Maç skoru 1/13
Siyah 162 pip. Maç skoru 0/13
Siyah 6-4 oynayacak
XGID=-B-BAbBaB-BBaa—–bbbBbb-:1:-1:1:64:0:1:0:13:10
Kesin olan bir şey var o da Siyah 6-4 ile karşıdan çıktığı anda bir kaza durumunda Beyazın beş kapılı evine girmek için soğuk terler dökecek. Nitekim zayıf ve açıklı ev yapısını rakibin beş kapılı ev yapısı ile kıyaslayınca çapa kırmanın yanlış olduğuna kanaat etti. Buraya kadar böyle düşünerek iyi de etti. Devamında ise büyük bir hata yaparak 10/6, 10/4 ile sağlamcı bir anlayış ile umutları sonraki tura bıraktı.
Özellikle rakip etrafta açıklı iken ya da dışarıdaki kapıları yedeksiz ve açık vermeye meyilli iken kendi evimizde rastgele uzanmanın büyük bir bedeli olduğunu artık öğrenmemiz gerekiyor. Buradaki problem yine Siyahın dört noktasındaki açığı. O açığın üzeri örtülü olsaydı bu pozisyon tartışma amaçlı bile olsa burada zaten olmayacaktı.
Şimdi bakalım: Siyahın emniyetli oyunu anı kurtarmaya yönelik. Dışarıda yedeksiz ve büyük ihtimalle zaten açık bırakacak. O süre zarfında dolaylı bir atış yakalayabilirse ya da rakip bar kapısındaki pulu kaçamaz ise işler değişebilir. En kötü şartta yarış başa baş olduğu için oradan gelen ciddi bir hisse de halen var. Ama bütün bunlar pasif bir oyunla inisiyatifi rakibe bırakmayı haklı çıkarmıyor.
11/7*, 10/4 hamlesinden sonra rakibin 52 zarı direkt ikilemde ve ilave olarak 55 ve 56 sı var. Oysa 22/12* den sonra kafadan 11 tane dördü var gerisini siz sayın! Amaç marsa gitmekse marsa gitmenin temel koşullarından biri kapı yapmak. Biliyoruz ki çok genel bir anlamda da olsa kapı yapmak ikinci pulu kırmaktan daha kıymetli. Amaç oyun kazanmaksa iki türlü kırmak da hemen hemen aynı kapıya çıkıyor çünkü 22/12* den sonra rakip beşlerin ikileme girmesi, mevcut dış kapıların korunarak blokajın muhafaza edilmesi, tek pulu kurtarmanın rahatlığı ve rakip üzerindeki baskıların artmış olmasının sunduğu avantajlar rakibin doğrudan giren ve kıran atışlarının yaratacağı dezavantajlarla mahsup edildiğinde geriye binde 58 hisse kaybı yaratan büyük diyemeyeceğimiz bir zarar kalıyor. Bu nedenle tercih bar kapısındaki pulun kırılması yönünde. Her ne kadar üç pul birden direkt ateş hattında olsa da az önce de belirttiğimiz gibi rakibin o pulları kırabilecek sadece beş tane atışı var (52, 55, 56)
Eğer alan galip olsaydı her iki türlü kırma hamlesi de kabul edilebilirdi çünkü oyun kazandırma yüzdeleri bakımından aralarında çok çok az bir fark var.
Örnek 32:
Beyaz 148 pip. Maç skoru 1/13
Siyah 149 pip. Maç skoru 4/13
Beyaz 6-3 oynayacak
XGID=—b-BD-C—dD–Ac-bb-bA–:0:0:-1:63:4:1:0:13:10
Bu pozisyonun hem yatıp hem ayrılma ile ne ilgisi var diyeceksiniz? Beyazın hiçbir yerde açığı yok ve duruma göre tek bir bölgede açık verecek. Beyaz açısından bakarsanız gayet haklısınız. Ama doğru karar alma süreci rakibin pul dağılımından bağımsız değil. Burada durup pozisyona bakalım: Yarış başabaş ve bu durum çapa kırmanın önünde ciddi bir engel. Ama evi daha güçlü ve bu durum çapa kırmayı destekliyor.
İkinci alternatif 8/2* ile hücum oynamak. Ne de olsa rakibin iki tane açığı var, kendi evinde üç tane kapısı var ki fena sayılmaz, atak bölgesinde 9 tane askeri var ama bu sayıyı 13/10 ile ona çıkarmak mümkün. Yapacak başka da bir şey görünmüyor zaten. Her iki taraf için de skor itibariyle henüz maç yeni başlamış ve mars değeri limitsiz oyundaki ile hemen hemen aynı.
İşin açıkçası hücum biraz da zoraki bir seçenek. İki pul henüz geride ve atak bölgesinde çoğalma uğruna ya biraz riske girerek 13/10 yapacak ya da mevcut dağılımı iyileştirmek için 8/5 ile sekiz gibi çok önemli bir kapıdan vazgeçecek. Oysa 22/13 den sonra rakip, atacağı üçlerin çoğunda gerideki açık pula saldırmak yerine 16’daki (Beyaza göre şu anda 9) pulunu kaçmak zorunda kalacak. Diğer türlü geride kalan açık pula saldırmak, rakip için ayrılırken yatmak anlamına gelecek.
Özetle rakiple kontak devam ederken evinizde yatık olduğunuzda gerideki pulları da ayırmanız çok tercih edilen bir durum değildir. Bu nedenle çapa kırma kararını bir kez daha düşünmeniz yerinde olacaktır. Oysa rakibi bu tuzağa çekebilirsiniz. Rakip geride yani sizin bölgenizde ayrık olduğunda çapa kırmanız artık daha az risklidir. Büyük ihtimalle zaten geride dağınık olan rakip bir de kendi evinde açık vuruşla iyice dağılmak istemeyecektir.
Atila Malçok, Sabri Büyüksoy
Merhabalar,
Öncelikle teşekkürler bu kıymetli analizler için.
Sonucu değiştirmiyor ama örnek 31’de beyaz 62 atarak da vurabilir gibi duruyor.
Bir de siyah pip sayısı 126.
Selamlar