Tavladaki en zor kararlardan biri olan hücum-duvar çelişkisine çare ararken yararlanabileceğimiz stratejik ilkelerden biri de geride ne kadar işiniz olduğudur? Geride ne kadar işinizin olduğu bazen gerideki pul sayınızla bazen de kaçma kolaylığınız ile anlam kazanır. Örneğin rakip kalede en az iki tane çapanızın olduğu ve geri oyun oynamaya hazırlandığınız bir pozisyonda hücum gereksiz bir karar olur. Geride iki çapa, en az dört tane pulunuzun atak bölgesinden çok uzakta olması demektir. İhtiyacınız olan şey yakaladığınız rakip pulu hapsetmek için gerekli olan duvardır.
Geride bir ya da iki tane pulunuz vardır ama kaçışınız çok kolay değildir. Böyle bir durum, yine geride işinizin çok olması anlamına gelir. Bu durumda hücumu tercih etmek büyük hatalara yol açabilir. Bazen de geride işiniz yoktur ama yaptığınız hareket başınıza gereğinden fazla iş çıkartacaktır. Böyle bir duruma düşmekten de sakınmak gerekiyor. Özetle öyle ya da böyle geride işinizin çok olduğu ya da başınıza iş çıkartacağınız pozisyonlarda hücuma mesafeli durmanız çoğu zaman yararınıza olacaktır.
Örnek 108:
Beyaz 169 pip
Siyah 129 pip
Beyaz 6-4 oynayacak
XGID=-BcB-BCaBA—a–bbbbbAA–A:1:1:-1:64:0:0:3:0:10
Beyaz 6-4 oynayacak. Siyahın bardaki kırığı ve çapa yapma tehdidi, içeride üçüncü kapıyı alarak ikinci pulu bara koyacak olmanın vereceği rahatlık, 16 noktasında Siyahın diğer bir açığı ve 23 deki pulları güvenli bir şekilde kaçabilmek için rakibi bir şekilde oyalama zorunluluğu duvardan vazgeçerek hücuma yönelmeyi dikte ediyor.
Yukarıda sıraladığımız hücum argümanları yanlış değil ama “Hücumun nihai amacı nedir?” sorusunu akıldan çıkarmamak gerekiyor. Amaç kesintisiz bir saldırı ile bütün kapıları yapıp rakibi bara hapsetmek. Ve geride yeterli kaçış esnekliği olmayan üç tane pul ile böyle bir atağı sürdürebilmek oldukça zor. Beyazın 23 deki pulları ortanoktada olsaydı hücum konuşulabilirdi ama şu anda gerçekçi değil. Üstelik 9/3* 7/3 den sonra Siyahın atacağı dört ile çapalanması her şeyi altüst edebilir.
Bu durumda doğru hamle 18/14, 12/6 ile daha esnek bir yapıya kavuşmak.
Örnek 109:
Beyaz 164 pip
Siyah 168 pip
Beyaz 5-2 oynayacak
XGID=—aCbBB-a-AbB–Ccbbb-AA–:0:0:-1:52:0:0:3:0:10
Beyazın iki ile 16/14* hamlesi gayet açık ve net. Mesele beşin nasıl oynanacağı. İki seçenek var: Ya 8/3* ile ikinci bir pulu daha kıracak ya da bağlantı sorununa ağırlık vererek 22/17 yi tercih edecek.
8/3* ile açık vuruş yapmanın faturası çok ağır değil; çünkü Siyahın ev yapısı çok zayıf ve en kötü şartta dahi yirmi noktasında çapası var. Ama mesele atağın sürdürülebilir olup olmadığı. Açık vuruşla Siyahı vursa dahi dört tane kapısı açık ve altı tane pulu rakip bölgede ki bunlardan üç tanesi en uzak kadranda. Başka bir deyişle Siyah oyuna dönmekte çok zorlanmayacak. Üstelik Siyah üç ile kırmayı başaramasa dahi iki ile çapa yapabilir. Yani bu hücumun başarıya ulaşma şansı çok zayıf.
Görünen köy kılavuz istemez misali başarısız olacak bir hücuma girişmektense 22/17 ile hem yarış hem duvar hem hücum planlarını canlı tutmak daha akıllıca.
Örnek 110:
Beyaz 104 pip
Siyah 112 pip
Siyah 6-1 oynayacak
XGID=-aaCBBCAA—-AA–a-cbbd-aA:1:-1:1:61:0:0:3:0:10
Zorunlu bar/24* hamlesinden sonra altı oynamak için iki makul seçenek var: Ya 13/7 ile duvar tercih edilecek ya da 8/2* ile hücum. Çifte kırış yapmanın gücünü ve vereceği özgürlüğü biliyoruz ancak hali hazırda bir pul, boşluklu dörtlü bloğun arkasında iken ikincinin de gitmesini göze almak gereksiz bir risk. Beyazın iki ile kırması, Siyahın gele atması ve Beyazın son pulu da girerek oyuna dönmesi… Böyle bir akışın sonunda durum Beyaz için “too good to redouble” olur. Yani “yeniden katlama marsa git.”
Özetle Siyah, boşluklu beşli blok arkasında üç tane rakip pulu bloke ederek büyük bir kazanım sağlamak yerine açık vuruş ile ikinci kırığı hedeflerse büyük hata yapar. Marsa gitmesi gereken skorlar haricinde ve limitsiz oyun formatında Siyah, kazanmanın en garanti yolu olan duvarı tercih etmeli.
Örnek 111:
Beyaz 124 pip
Siyah 128 pip
Siyah 4-4 oynayacak
XGID=-a-BBBC–CA-b—-bbeba–AA:0:0:1:44:0:0:3:0:10
Siyah zorunlu bar/21* den sonra içeride kapı değiştirerek 5/1(2)* ile ikinci bir pulu daha kırarak hücuma yöneldi. Atak bölgesinde 13 tane pul, dört tane iç kapı ve barda iki kırıklı rakip…Hücum için her şey uygun ancak rakibin sıralı dört kapısı karşıda hiç de sevimli durmuyor. Bir kez hücuma başladı mı devam etmek ve rakibi çapalandırmamak zorundasınız. Bu, beş ile giren rakibi gerekirse açık vuruş ile kırmak anlamına gelir. Ama bu pozisyonda Siyahın açık vuruş yapabilecek gücü ve lüksü yok. Siyah üçüncü bir pulu daha dörtlü bloğun arkasına göndermeyi göze alamaz.
İşin diğer boyutu ise 10/2, 6/2 ile beşinci kapıyı yapmak gibi çok güzel bir alternatifin olması. Beş kapı-bir kırık ile dört kapı-iki kırık arasında mars kazanma- anlamında kayda değer bir fark olmadığına dikkat edin. Daha az bir risk, daha sağlam bir yapı, aynı oranda marsla birlikte daha çok oyun kazandıran bir hamle en doğru seçim.
Beyaz nezdinde bakarsak da güçlü bir ev yapısının rakibin oyununu nasıl bozduğunu gözden kaçırmamak lazım.
Örnek 112:
Beyaz 155 pip
Siyah 108 pip
Siyah 5-3 oynayacak
XGID=aaaBBBCAB-B-b—ab-c-bbA–:1:-1:1:53:0:0:3:0:10
Siyah 5-3 oynayacak ve bu kez karar vermek gerçekten zor. Beyazın ev yapısına güçlü diyemeyiz ancak zayıf olduğunu da söyleyemeyiz. 10/7 ile bloğu tamamlamak gibi harika bir seçenek var öte yandan ikinci bir pulu daha kırarak doğrudan marsa oynamak gibi getirisi çok olan bir başka seçenek var. Hem açık vuruşla kırılsa dahi en kötü şartta dışarıdaki sekiz noktası ile desteklenen dörtlü blok, halen delikli altılı blok işlevini sürdürecek. Mary Hickey muhtemelen buna benzer düşünceler ile 23/20 7/2* ile hücumu seçti.
Oysa bu pozisyona dikkatli bakınca iki şeyi aynı anda yapabileceğinizi çok net görüyorsunuz. 10/7 ile duvar, 6/1* ile hücum. Hücumda saldırıya yüksek kapıdan başlanır diye bir kural mı var?
Analiz sonuçlarına baktığımızda ise 23/18, 10/7 bir adım önde görünmesine rağmen iki hamle arasında belirgin bir fark olduğunu söyleyemeyiz.
Atila Malçok, Sabri Büyüksoy
