Oyun Planı (29) Hücum mu Duvar mı: Dipteki Pulu Ürkütme

Hücum – duvar çelişkisinde sık karşılaşılan durumlardan biri de rakibin son puluna saldırmak. Ne de olsa yaygın kanaat “tek pula saldır, fazlasını bloke et” diyor. Temel düşünce de tek pulu bloke etmenin çok zor olması. Bu tarz yaygın kanaatler iyi değerlendirilemediğinde hatalara yol açabiliyor. Özellikle blokajdan vazgeçerek dip noktalardaki rakip pullara saldırmak faydadan çok zarar sağlayabiliyor.

Örnek 90:

Beyaz 130 pip
Siyah 123 pip
Siyah 2-2 oynayacak
XGID=–aB–EBC—bB–bcad-b-A–:0:0:1:22:0:0:3:0:10

Siyah, ya rakibinin bar kapısını yapmasını engelleme düşüncesi ile ya da oradaki açığı da araklarsa marsa gitme düşüncesi ile 6/2*(2) hamlesini tercih etti. Ayrıca altı noktasındaki yığını harekete geçirmenin en etkili yollarından birini kullandı. Katlanmamış limitsiz oyunda agresif olmanın çok etkili olmadığını biliyoruz ancak bu büyük hatanın en önemli sebebi küpün konumu değil.

Siyah büyük olasılıkla tehlikenin boyutunu yanlış değerlendirdi. Çünkü kırma hamlesinden sonra rakibinin giren ve kapatan çok sayıda atışı hala var. Amaç rakibin bar çıkışını kapatmasını engellemek ise bu hamle çok etkili değil. Amaç 23 noktasındaki puluna yapılacak bir saldırıyı engellemek ise 23 noktasındaki pul nispeten güvenli bir noktada ve üzerine kapı alınarak kırılması belki de kaçışını daha kolay hale getirecek.

Siyahın iki kapısındaki Beyazı kırması, Beyazın ekmeğine yağ sürmekten başka bir işe yaramıyor maalesef. Beyaz içinde 4 ya da 5 olan birçok atış ile oyunu lehine çevirebilir. Üstelik Beyazın dörtleri ve ikileri beş kapısını yapma anlamında çok etkili. Kısaca Beyazın gele atacağı 9 atışa yatırım yapmak şu aşamada gereksiz bir risk. Doğru hareket, tehlikeyi abartmadan Beyazın dört ve ikilerini öldürerek ve sabırlı olmayı öğrenerek dört ve beş kapılarını yapmak. Evinizin güçlü olması sizin daha cesur rakibinizin daha temkinli davranmasına yol açacaktır.

Örnek 91:

Beyaz 138 pip
Siyah 127 pip
Siyah 4-4 oynayacak
XGID=-a—CDBC—dBb–a-cb–bA-:1:-1:1:44:0:0:3:0:10

Siyah oldukça marjinal bir hamleyi ile 13/1* 5/1 i tercih etti. Atak bölgesinde yeterince kalabalık, rakibin bir açığı daha var, oyun katlanmış ve zar harika. Kısaca çok şey hücum için uygun. Bu hamle beklenilenin aksine mars kazanma yüzdesini artıran bir hamle değil. Her şeyden önce Siyah ortanoktada açık bırakacak ve Beyaz 41, 31, 21 ile yani toplamda altı atış ile bu açığı vurabilir ve oyunu lehine çevirebilir. 64, 63 ile yani toplamda 4 atış ile de bloğun üzerinden aşabilir. Bunlar ilk etapta olacak senaryolar. İkinci etapta Siyah kaçmaya hazırlanan rakibini, üzerine kapı alarak kırmayı başaramaz ise açık vuruş ile durdurmak zorunda kalabilir. Elbette iyi şeyler de olabilir ama bu gereksiz stres ve risk niye?

Duvar oyundaki en önemli değerlerden biri ve ondan vazgeçmek için çok daha kuvvetli güdüler olması lazım. Şu hali ile bile Siyah oldukça sağlam bir pozisyonda ve duvarı öne doğru genişletebilecek potansiyele sahip. Üstelik gelen zar da buna müsait. Siyah, dört ve iki kapısını yapınca Beyaz bir anda delikli de olsa güçlü bir altılı blok arkasında kalacak. Ortanoktadaki iki tane pulu, gerideki pulu kaçması için gerekli zamanı da yeterince tedarik edecek.

İllaki hücum oynayacağım diyorsa da 8/4(3), 5/1* daha yakışıklı ve daha ayakları yere basan bir hücum değil mi?

Örnek 92:

Beyaz 91 pip
Siyah 113 pip
Siyah 5-4 oynayacak
XGID=–a-CBCCB—b—–Bc-bbe–:1:-1:1:54:0:0:3:0:10

Bu kez karar vermek oldukça güç. Beyazın üzerine kapı almak çok mantıklı görünüyor. Bu 18 noktasındaki iki pulun tahliyesi için de güvenli bir fırsat olabilir. Üstelik Beyaz üç ile girse bile en kötü şartta beşli bloğun arkasında kalacak. Nitekim canlı oyunda tercih bu yönde kullanıldı.

Peki, 18 noktasını tahliye etmek gerçekten problem mi? Ve sıralı altı kapıdan oluşan tam bloktan sonra en güçlü yapı olan ve sadece 61 ile kaçışa imkan veren boşluklu beşli blok, kırarak kapı almaktan daha güçlü olamaz mı?

18/9 un en büyük riski rakibe 61 jokerini vermesi. Bu gayet açık ve yorumsuz. Beyazın 61 haricinde atacağı en iyi zar 66 ve onda bile yüzde 30 favori olamayacak. Üstelik fazladan üç pulu iki kapısında ve yarı ölüden biraz daha ölü durumda. Dışarıda açık vermemek uğruna altıdaki yedeğini de dibe gömüp oyun dışı bırakırsa Siyahı hiçbir koşulda tamamen hapsedemez. Bir kapısı yapılsa dahi Siyahın 11/36 ihtimalle yani yüzde 30 olasılık ile beş kapısına girme şansı Beyazın 61 atma ya da önce bir atıp sonra 6 atma şansından çok daha fazla çünkü bir atarak yanaşsa bile Siyahın, Beyaz pul üzerine kapı alacak çok sayıda atışı olacak.

Özetle bütün mesele şu soruda kilitleniyor: Beyazın altı ile kırması mı daha tehlikeli, ortanokta dahil kalan üç pulunu canlı olarak oyunda tutması mı daha tehlikeli? Ya da Beyazın dört kapıya gele atması mı daha avantajlı yoksa 53, 32, 43, 52, 41, 31, 21, 55, 44 gibi atışlarla ya ortanoktayı kırması ya da altıdaki yedeğini dibe gömecek olması ve son pulu da güvenle kaçmak için birçok fırsat verecek olması mı daha avantajlı?

Canlı oyunda bu soruları sorup, doğru cevabı bulabilmek oldukça zor görünüyor ama kırarak kapı alma hamlesinden sonra Beyaz üç ile girmeyi başarabilirse Siyah, yedeksiz kapılarını bozarak Beyazı durdurmak zorunda kalabilir. Bunun da çoğunlukla açık vuruş şeklinde olacağını göz önüne alırsak, riski daha net görebiliriz.

Bu pozisyon boşluklu beşli bloğun ne kadar güçlü olduğunu bir kez daha vurgularken, beş kapısının neden altın değerinde olduğunu ve önce yapılmış olması gerektiğinin altını bir kez daha çiziyor.

Örnek 93:

Beyaz 152 pip
Siyah 136 pip
Beyaz 6-6 oynayacak
XGID=-AaB-aD-B—dE–ab-d-b–A-:0:0:-1:66:0:0:3:0:10

Yukarıdaki analizlerden edindiğimiz tecrübeler Beyaza bir kapında yatan pulu rahatsız etme, bırak kalsın orada diyor. Bu durumda ortanoktadan iki pul inerek bar kapısını yapmak ve 20 deki pulu da tekten kaçmak en akılcı yol olsa gerek. Hücum olması için zaten Siyahın saldırılabilecek başka açığı da yok. Nitekim tavla üstadı Mary Hickey de aynı şeyi yaptı.

Pozisyona yakından bakınca ise 13/1*(2) hücum hamlesinden sonra Siyahın durumunun çok parlak olmadığı net bir şekilde görülüyor. 62 ile bar kapısına zorunlu iniş yapacak, 31 ve 51 ile evinde ikinci açığı bırakarak beş kapısındaki Beyaz pulu kıracak, 42 ile zorunlu 13/9 yapacak, 21 ve 32 ile yoğun atış altında kalacak ve 43 ile Beyazın bar kapısına yatmak zorunda kalacak. Toplayalım: 14 atış. Tabi ki katlamayı pas geçmek zorunda kalacağı dokuz tane gele hariç. Evet, oyun kazanma olasılığını biraz azaltan ama rakibe hayır diyemeyeceği küpler ile mars ihtimalini hatırı sayılır derecede artıran bir hamle ile hücum en doğru seçenek.

Atila Malçok, Sabri Büyüksoy