Şu ana kadar dörtlü ve beşli bloğun gücünü, blok ile rakip pul arasında boşluk olduğunda bloğun gücünün arttığını, sıralı altı kapının en güçlü yapı olduğunu ancak onu başaramadığımızda en azından rakibin altı çıkışını tutarak delikli de olsa altılı duvarın çok işe yarayacağını gördük.
Örneğin bir boşluk olan altılı blok ile boşluk içermeyen beşli bloğu karşılaştırdığımızda çoğu durumda boşluklu altılı bloğun boşluksuz beşli bloktan daha güçlü olduğunu söyleyebiliriz. Delikli altılı bloğun deliği dip kapılara doğru kaydıkça gücünün zirveye çıkacağını rahatlıkla ifade edebiliriz. Nitekim delikli altılı bloğun boşluğu en dipte ise karşılaştığımız tablo boşluklu beşli blok diye tabir ettiğimiz yapının kendisi oluyor.
Benzer şekilde rakip pul ile arasında iki boşluk dörtlü bloğun, boşluk içermeyen beşli blok kadar güçlü olduğunu iddia edebiliriz. Şu ana kadar ki analizlerimizde bu temel bilgileri baz aldık.
Daha önceleri Magriel’ den alıntı yaparak tahtanın diğer tarafında neler oluyor diye bakmadan oynarsanız başarılı olamayacağınızı söylemiştik. Bu durumda “Rakibin sonraki turda neye ihtiyacı var ve siz neyi bloke ediyorsunuz?” Belki de altı oynama ile ilgili uzunca bir süre sıkıntısı olmayacak ve siz ısrarla ve ezberle altı çıkışını alıyorsunuz. Evet, yukarıdaki teorik bilgiler çoğu durumda sizi kurtaracaktır ama hatırı sayılır miktardaki durumda da yanlış seçim yapmanıza sebep olacaktır.
Şimdi aşağıdaki örneklere bakarak ne söylemek istediğimizi netleştirelim.
Örnek 82:
Beyaz 162 pip
Siyah 107 pip
Siyah 1-1 oynayacak
XGID=-cBB-BD-A-A-d–C–abb-c—:1:-1:1:11:0:0:3:0:10
Duvarın gücü konusundaki teorik bilgilerimiz delikli de olsa altılı duvarın biraz daha etkin olduğunu söylüyor. Bu çerçevede bar kapısının yapılması daha uygun gibi duruyor. Buna rağmen açık ara önde olduğumuz bir yarışta duvardan ziyade güvenli bir şekilde eve girmeye öncelik vermek ve toplarken açık vermemek için de içerideki boş kapıları doldurmak gerekiyor. Bu çerçeveden bakıldığında ise dört kapısını yapmak daha uygun görünüyor.
İkinci bakış açısı şüphesiz daha güçlü argümanlara sahip ancak; burada başka şeyler de var. Her şeyden önce boşluksuz beşli bloğun arkasında rakibin tek değil, üç tane pulu sıkışmış vaziyette ve durum sıralı beş kapının delikli altı kapıya göre zafiyetlerini fazlasıyla tolore ediyor. Bizim ilgilendiğimiz diğer önemli boyut ise Beyazın altı çıkışını bloke etmenin Beyaz açısından çok incitici olmaması. Beyazın orta noktada altı oynayacak yeterince pulu var. Eksik olan üç. Üç atarak geriden çıkması ya da çapalanması Beyaz için daha önemli. Tüm bu nedenlerden dolayı altı çıkışını değil üç çıkışını tutmak gerekiyor. Doğru hamle 6/4(2).
Örnek 83:
Beyaz 108 pip
Siyah 126 pip
Siyah 4-1 oynayacak
XGID=-b-BB-D-CA-A——cbbcBba-:0:0:1:41:0:0:3:0:10
Beş kapısının altın kapı olduğunu ve bar kapısından daha değerli olduğunu biliyoruz. Bu durumda beş kapısını yapmak daha akıllıca olsa gerek. Evet, sonuç doğru ama gidiş yolu tam doğru değil. Öte yandan Siyah oyunda geride ve temel önceliği rakibini bloke etmek ve küpü kullanabilecek duruma gelmek. Bloke etmenin de en temel yollarından biri altı çıkışını tutmak.
Kafanızdaki hap bilgiler ile düşünmeye başladığınızda bu şekilde iki arada bir derede gidip gelmeniz kaçınılmaz son olur. İki kapı arasında kalındığında yapmanız gereken en doğru şey kafayı kaldırıp karşıya bakmaktır. Tahtanın diğer tarafında Beyazın oynayacak dördü kalmamış. Siyah bar kapısını yaparsa Beyaz için atacağı her dört can olacak. Aksine Siyah beş kapısını yaparsa Beyazın atacağı her dört onun için ölüm olacak. Yani Siyah küpü çekerek bir puanı hanesine yazacak. Netice olarak beş kapısı yapılmalı ama altın kapı olduğu için değil, dört çıkışını bloke ettiği için.
Örnek 84:
Beyaz 132 pip
Siyah 106 pip
Siyah 5-3 oynayacak
XGID=-bB–BECAA–b—-abbbbb-A-:0:0:1:53:0:0:3:0:10
Paul Weaver (Siyah), Kit Woolsey’ e karşı sıralı kapı yapmayı tercih ederek dört kapısını yaptı. Daha önce de söylediğimiz gibi altılı bloğun boşluğu dip kapılarda ise gücü genel olarak daha fazla oluyor. Nitekim Weaver dört kapısını yaparak daha güçlü bir blokajı tercih etti. Analiz sonuçlarından da görüleceği üzere iki hamle arasındaki fark çok büyük değil. Buradaki temel konu rakibin üç ya da iki çıkışını tutmak arasındaki seçimden ziyade yığılı altı kapısındaki pullardan birini oyuna dahil etmek. Böylece sonraki turda dört kapısını yapmak için 9, 7 ve 6 noktalarında pulları kalacak. Önce dört kapısını yaparsa üç kapısını yapmak için iki farklı noktada yedeği olacak ve 6 kapısı yığılı kalırken bar kapısı çıplak kalacak.
Kapı yapmanın yanı sıra bir önemli kriter de 7 kapısında bulunan pulların altıları oynayamayacak olmasının zamanlama açısından önemli olması. Görünen o ki Siyah gerideki pulu büyük ihtimalle çıkaramayacak. 9 ‘daki pulunu da girdiği zaman artık atacağı altılı zarları oynayamayacak olması (altıları öldürmüş olması) Beyaz ‘ın duvarının yıkılışını beklerken zamanlama açısından önem arzedecek.
Örnek 85:
Beyaz 155 pip
Siyah 136 pip
Siyah 4-4 oynayacak
XGID=–c-C-C-Ca-C-B-a-bbbbb-A–:1:1:1:44:0:0:3:0:10
2013 Dünya tavla şampiyonu Pryadkin’ in final öncesi yaptığı maçlardan biri. Pryadkin (Siyah) dokuz noktasındaki Beyaz pulu kırarak altın değerindeki beş kapısını yaptı. Kırmanın güçlü bir hamle olduğunu, kapı yapmanın çok güzel olduğunu ve hem kırıp hem de kapı yapmanın çok daha makbul olduğunu biliyoruz. O halde bu hamle doğru olmalı.
Siyah güçlü bir blokajın arkasında sıkışmış vaziyette ve o blokajdan kurtulmasının tek yolu karşı blokaj. Rakibini bloke ederek açık vermeye zorlamak temel öncelik. Bu hedef doğrultusunda dokuzdaki pul kırılmalı ve rakibin hareket serbestliği engellenmeli. Ya sonra? Sonrasında iki seçenek var: Ya Pryadkin in yaptığı hamle tercih edilecek ya da 13/9*(2), 11/7(2) ile dokuzdan dörde kadar boşluklu altılı duvar tercih edilecek.
Dokuz ve bar kapısını yaptıktan sonra Beyazın 61, 42, 22, 63 ve hatta 43, 54, 52 gibi zarlarını nasıl oynayacağını pozisyonu kurup çalışın. Sonra gerçek oyunda tercih edilen hamleyi yapıp Beyazın 33, 22, 62, 42 ve gelelerini düşünün. Özetle dokuz ve bar kapısının yapılmasını müteakip Beyaz daha çok zarda daha büyük sıkıntılar yaşayacak. Üstelik Siyahın sonraki turda beş kapısını yapma fırsatı da sürecek.
Örnek 86:
Beyaz 117 pip
Siyah 127 pip
Beyaz 2-2 oynayacak
XGID=-aA–CBBCB–a–bbb-c-Bb-b-:0:0:-1:22:0:0:3:0:10
Ustalar oynaması en zor çift zarın 2-2 olduğunu söylerler ve Beyaz 2-2 oynayacak. Beyaz güçlü bir duvar arkasında ve ikinci bir pulunun daha geri gitmesi oldukça riskli. Bu yüzden Siyaha hem kırma hem kaçma fırsatı verebilen 13/5 i direkt eliyoruz. Kaldı ki bu hamleden sonra beş kapısını yapmak için diğer kapıları bozmak zorunda kalacak.
13/11 ise devamında 24/22, 9/7(2) ile oynanmak zorunda çünkü başka seçenek yok. 13/11 her şeyden önce rakibe 52 ve 61 gibi dört tane harika atış bırakıyor. Bu mevcut durumuna göre iki fazla atış demek. 24/22 ise o dört atış kadar olmasa da Siyahın birçok az etkili atışını çok etkili hale getiriyor. Örneğin 51 den başlayarak 11, 21, 44, 22, 62, 53, 65 gibi atışlar Siyah için iyi bir hücum şansı olabilir.
Bu durumda blokaj gücünü azaltsa da Beyaz için en iyi seçenek 9/5(2) ile beş kapısını yaparak rakibi hücumdan caydıran daha güçlü bir ev yapısına sahip olmak. Aslında kısa süre içinde kaçmak zorunda kalacak olan rakibi yakalayıp iki kapısına hapsedebilirse beş kapısı belki de daha güçlü bir duvarın parçası konumuna gelecek.
Atila Malçok, Sabri Büyüksoy
Pingback: Anahtar 2 | oyun@tavlavehayat