

Önceki yazımızda karşılıklı tam bloğa sahip olunduğunda rakibin blokajını daha erken nasıl yıkabileceğimiz üzerinde odaklandık. Bu çalışmamızda ise duvarımızın rakipten önce yıkılmış vaziyette olduğu durumları ele alacağız.
Bu tarz durumlar genelde oyunu kaybetmeye yakın olduğumuz durumlardır. Bu teslim olacağız anlamına gelmiyor ancak bu tarz pozisyonlarda mars olma ihtimalini biraz daha ayrıntılı düşünmek zorundayız.
Örnek 78:
Beyaz 96 pip. Maç skoru 4/7
Siyah 113 pip. Maç skoru 0/7
Beyaz 4-1 oynayacak
XGID=-a–BBDBBB–b——db-cAc-:0:0:-1:41:0:4:0:7:10
Pozisyon Mochy (Siyah) ve Braconi arasındaki 7 puanlık bir maçtan geliyor. Skor itibariyle mars yapmak Siyah için aşağı yukarı limitsiz oyundaki kadar önemli. Yani tek puan almak mars yapmaktan iki kat daha değerli.
Beyazın evi yıkık vaziyette ve altılı bloğun arkasında sıkışmış. İki kapısında yatan Siyah pul, Beyaz için hem fırsat hem de tehdit. Eğer Siyah 13/9, 6/5 den sonra dört ya da bar kapısını yapmayı başarabilir ve Siyah oradan çıkamaz ise umutlar çoğalabilir. Lakin, sekiz kapısı çoktan erimiş olduğu için 13/9, oyun başındaki kadar güçlü ve çeşitlendirici değil. 9 ve 13 noktasındaki iki açık her ne kadar az sayıda dolaylı atışla (6-5, 6-1, 5-2) kırılabilse de meselenin özü, hemen ilk atışta kırılmaları değil. Siyah, diğer beşlerin tamamı ile, 3-2 ve 4-1 ile hatta 4-4 ile bir kapısındaki Beyazı kırarak, diğer açıkları da toplamak için kendisine yeni fırsatlar yaratabilir.
Özetle 13/9, oyun kazanma ihtimalini yaklaşık yüzde 2,5 artıran bir hamle olmasına rağmen mars olma ihtimalini yüzde 6 ya yakın artıran bir hamle. Bu marsın yarı öneme sahip olduğu bir skorda karlı bir ticaret değil. Beyaz, Siyahı kendi iki kapısından bir an önce çıkartarak bara yerleştirmeli ve bu süre zarfında orta noktasını güvenle içeri taşımalı. Kazanmanın yolu, olmayan ve olması da çok zor olan duvar stratejisi değil.
Çıplak kapılar ve altı kapısındaki yığın ile Siyahın, blokajını bozmadan içeri doğru taşıması hiç de kolay olmayacak ve bu durum Beyaza kaçmak için fırsatlar sunabilecek.
Örnek 79:
Beyaz 90 pip
Siyah 84 pip
Siyah 6-3 oynayacak
XGID=-BBF-B-a—–B-a-abbbbbbA-:1:1:1:63:0:0:3:0:10
Vaziyet yine kötü. Siyahın kazanma şansı hiçbir şekilde yüzde 5 bile olamaz. Siyahın en önemli hedefi marstan sakınmak olmalı. Canlı oyunda Siyah ortanoktadaki pullarından biri ile kırmadan kaçmayı tercih etti. Madem daha az kırılmak istiyor, o zaman kırarak kaçması daha iyi aslında. En azından dört kapısında bekleyerek rakibine 11 atış bırakırdı. Kırılmaması durumunda da her iki pulu güvenle kaçmak için biraz daha fazla fırsatı olabilirdi. Oysa kırmadan kaçınca rakibe 11 tane 6 ve 2-2, 3-3, 4-2, 5-1 ile birlikte toplamda 17 atış bıraktı.
Peki 13/10, 13/7* yapsa ne olurdu? O zaman 6-1, 6-4 ve 4-3 ile yani toplamda 6 atış ile kırılabilirdi ve kırılmadığı durumda da iki pulunu da kaçmak için daha fazla fırsatı olurdu. Nitekim bu hamleden sonra mars olma ihtimali canlı oyunda tercih edilen hamleye göre yüzde 10 daha az.
Buraya kadar ki iki örnek, bu tarz durumlarda zar saymanın ne kadar önemli olduğunu bir kez daha anımsatıyor.
Örnek 80:
Beyaz 128 pip
Siyah 98 pip
Siyah 4-4 oynayacak
XGID=-aaBDBC-C-a——bbbbbb-A-:1:1:1:44:0:0:0:0:10
Siyah için 5-5 den sonraki en kötü atış diyebiliriz. Bir tarafta kazanma umudu, diğer tarafta dört puan birden kaptırmama telaşesi. Dengeler iyi ayarlanmak zorunda. Timothy Chow’ un www.bgonline.org/forums ‘da paylaştığı “altılı duvar” koleksiyonundan aldığımız bir pozisyon. Chow 8/4(3), 6/2* hamlesini tercih ettiğini söylüyor. Belki alan galip oyunu olsa mars olmak hiç önemli olmadığı için en çok kazandıran bu hamleyi tercih edebilirdik ancak mars olma ihtimalini hesaplamak zorundayız.
Aslında yukarıdakiler dahil bu tarz pozisyonlarla mücadele ederken tek pulumuz barda iken ve iki pulumuz barda iken ve tamamen okullar tatil olmuş iken, mars yüzdelerinin nasıl değiştiği konusunda referanslara sahip olmak gerekiyor. Kabaca her iki tarafın da bütün kapıları kapalı ve yedekleri yüksek kapılarda dengeli şekilde dağılmış vaziyette ise ve barda bir tane kırığınız varsa mars olma ihtimaliniz yüzde 2 civarında iken, kırık sayısı ikiye çıkınca bu oran 40 civarında oluyor. Özetle ikinci pulu göndermenin maliyeti çok fazla.
O halde duvar yıkık ve geride bir pul sıkışmış iken ikinciyi göndermekten sakınmak temel öncelik oluyor. 8/4(3), 6/2* hamlesinden sonra bütün kapıları çıplak vaziyette ve bütün yedekleri dört noktasında iken Siyahın çok fazla açık veren çok kötü atışları olacak. Onun yerine 8/4, 6/2*(3) ile hem daha dengeli hem dörtlü bloğu biraz daha koruyabilecek hem de sekiz noktasındaki pulları daha güvenle içeri alabilecek bir hamle daha uygun görünüyor. Beyazın 1-1, 2-1, 3-1, 4-1 zarlarla girmesi ve akabinde birkaç tur beş ya da altı atamaması ve Siyahın küçük sayılarla idare etmesi çok şeyi değiştirir. Hatta Beyazın gele atması bu umutları hala sürdürebilir. Diğer türlü Beyaz kıramasa bile gele atmaktan mutlu olacak durumda olur.
Örnek 81:
Beyaz 96 pip
Siyah 75 pip
Siyah 6-1 oynayacak
XGID=-aEC-DB—–a—–bbcbbbA-:1:1:1:61:0:0:0:0:10
Pozisyon yine Chow’ un koleksiyonundan. Bu pozisyonlar sık sık ya şimdi öde ya sonra faiziyle öde formatında karşımıza çıkıyor. Siyahın kazanmaya dönük umudu çok az ve Beyazı bir noktasından biran önce kovsa iyi olacak. Yani şimdi kırmaz ise sonraki turlarda daha tehlikeli açıklar bırakabilir. Belki de kırılırsa rakibin bir noktasında çapalanıp mars riskini, iki pulla tamamen oyun dışı kaldığı duruma göre yarı yarıya azaltabilir.
Kırma hamlesinin yanlış olmasının en temel nedenlerinden biri Beyazın beş noktasındaki yedeği. O beş noktasındaki yedek daha gerilerde olsa ve Siyahın çapalanma senaryosunu hemen baltalayamayacak durumda olsa şimdi ödeme fikri parlak olabilirdi; ancak Beyaz bir ile girer ve Siyah gele atarsa ikinci pulunun bara yerleşmesine ramak kalır.
Öte yandan Matt-Cohn Geier pozisyona yaptığı yorumda, 3/2 hamlesinden sonra Beyazın atacağı 5-5 in yaratacağı yıkımın yabana atılmaması gerektiğini ekliyor ki bu durum Siyahın kazanmaya en çok yaklaştığı an olabilir.
Atila Malçok, Sabri Büyüksoy

