Önceki çalışmamızda rakibinizin ve sizin birer tane geri pulunun olduğu pozisyonlarda içeride kapı almak ile rakibin ikinci pulunu araklamak arasındaki ikileme değinerek, rakibin ikinci pulunu getirmenin çoğu durumda çok baskın bir hamle olduğunun altını çizmiştik. Peki, sizin bir tane geri pulunuza mukabil rakibin hali hazırda iki tane geri pulu olmuş olsa idi ne olurdu?
Bu durum Magriel kriterlerini akla getiriyor. Geride ne kadar pulunuz varsa o kadar risk alabilirsiniz. Geride pulunuz yoksa ya da tek pulunuz varsa daha muhafazakar oynamalısınız. Benzer şekilde rakibinizin geride pulu yoksa ya da tek pulu varsa daha cüretkar oynayabilirsiniz. O halde sizin geride tek, rakibinizin iki pulunun olduğu durumlarda daha emniyetli oyunları seçerek dışarıda üçüncü bir pulu araklamak yerine, içeride kapı almayı tercih etmek daha baskın olmalı. Başka bir açıdan bakarsak rakibin 2 pul ile geride olduğu durumlar, çoğunlukla yarışta önde olduğunuz ve riske girmekten kaçınmanız gereken durumlardır.
Şimdi aşağıdaki pozisyonlara bakarak yukarıdaki teorik bilgileri test etmeye çalışalım.
Örnek 10:
Beyaz 149 pip
Siyah 153 pip
Siyah 6-2 oynayacak
XGID=aa—AD-C–AcE–ab-cbb–A-:0:0:1:62:0:0:3:0:10
Yarış başa baş sayılır ve Beyazın bir tane 24 de, bir tane de barda pulu olmasına rağmen üçüncü bir pulunu daha getirmek oldukça cezbedici bir hamle. Kırma hamlesi başarılı olursa Siyah, zarından gelen 8 pipe ilave olarak rakibini de 16 pip geri iterek toplamda 24 pip kazanacak ve 4 pip geride olduğu yarışta net olarak 20 pip öne geçecek. Beyaz iki kırıklı olacağı için, 11 tane 5 e ilaveten 22 ve 44 ile toplamda 13/36 ihtimalle kırabilir. Yani bu projenin başarılı olma şansı 23/36. Öte yandan Beyazın güçlü blokaj tehdidinden kendisini kurtarmış olacak. Kırılırsa da zaten 4 pip geride olduğu yarışa az biraz daha geriden devam edecek.
Buna karşılık 13/5 ile altın kapıyı alarak ortanoktadaki yığını azaltmak suretiyle çok daha esnek bir pul dağılımına kavuşmak da harika bir hamle. Nitekim 4 ve 5 gibi yüksek kapılara yatmış iseniz bloke etmeye daha yatkın yapıdasınızdır. Eğer 5 e yatmış iseniz bu eğilim çok daha fazladır. Rakibi kırmak suretiyle kazanılacak çeşitli riskler içeren 20 pip liderliğin cazibesine kapılmadan 5 kapısını yaparak uzun vadede daha kalıcı bir değere sahip olmak ve rakibin hazırdaki iki adet pulunu bloke edecek güçlü bir yapıya kavuşmak biraz daha öne çıkıyor.
Kaçarken kırmak mı? Kapılanmak mı ikileminde sınır çizgisi durumunu yansıtan yukarıdaki pozisyonda Siyah, 5 yerine 4 e yatmış olsaydı, Beyazın 9 daki pulu 10 da olasaydı ve oynanacak zar 6-3 olsaydı ne olurdu?
Örnek 11:
Beyaz 150 pip
Siyah 152 pip
Siyah 6-3 oynayacak
XGID=aa–A-D-C–AcE-a-b-cbb–A-:0:0:1:63:0:0:3:0:10
Analiz sonuçlarında da görüldüğü gibi Siyahın 4 kapısına yatmış olması 13/4 ile kapatma hamlesinin burun farkı ile de olsa öne çıkmasına engel olamadı; ancak asıl dikkat çekici husus, kırma hamlesi ile aradaki makasın daralması. İki hamle arasındaki binde 12 lik hisse kaybı sadece binde 2 olarak gerçekleşti. Bunun en önemli sebebi 4 kapısının blokaj gücünün 5 kapısından daha zayıf olması. Elbette sözünü ettiğimiz farklar çok büyük değil ve üzerinde uzun uzadıya tartışılmasına çok da gerek yok. Vurgulamak istediğimiz şey; temel olarak eğer rakibin hazırda iki tane geri pulu varsa üçüncüyü getirmek için özel bir nedeniniz olması gerektiği, aksi durumlarda kapı almaya yönelik hamlelerin çok baskın karakterli oldukları ve alınacak kapının konumunun bu kararlar üzerindeki çok güçlü etkisi olduğu.
Bu, birbirine yakın ve sınırda kararlar içeren yukarıdaki pozisyonlar diğer birçok pozisyonda çok daha doğru kararlar verebilecek referansları içeriyor. Şimdi aşağıdaki pozisyona bakalım.
Örnek 12:
Beyaz 150 pip
Siyah 136 pip
Siyah 6-3 oynayacak
XGID=aa–ABD-C–AcC-a-b-cbb–A-:0:0:1:63:0:0:3:0:10
Önceki pozisyonda ortanoktadaki iki tane pulu alarak Siyaha 5 kapısını verdik ve pozisyon yukarıdaki şekli aldı. Biliyoruz ki 14 pip kabaca yüzde 10 liderlik anlamına geliyor ve bu korunması gereken önemli bir değer. Üstelik Beyazın zaten biri barda olmak üzere iki tane geri pulu var ve kırma girişimi artık macera arama anlamına geliyor. Örnek 11 de ev yapısı itibari bile denge sağlamayan kapatma hamlesi ön planda ise burada hem dengeyi sağlayan hem de iki pula karşı güçlü bir blokaj imkanı veren kapatma hamlesinin çok daha önde olması şaşırtıcı olmamalı.
Eğer bardaki pul, Beyazın ortanoktasında olsa idi ya da bardaki pul yine yerinde kalmış olsaydı ve 24 deki pul ortanokta noktada olmuş olsa idi kısaca şöyle ya da Beyaz tek pulla geride kalmış olsaydı vurmamak, çoğu durumda hata değil büyük hata olurdu. Yani başladığımız noktaya geri dönüyoruz: Rakip sizden bir fazla olarak iki pulla gerideyse kırmak için çok güçlü nedenleriniz olmalı kapılanmak için değil.
Örnek 13:
Beyaz 151 pip
Siyah 129 pip
Siyah 6-4 oynayacak
XGID=aa-ABBC-B–AcCa–b-cbb–A-:0:0:1:64:0:0:3:0:10
Örnek 12 yi baz alarak 8 ve 6 daki yedeklerle Siyaha bir kapı daha verdik ve ikilem devam etsin diye Beyazın 10 daki pulunu 11 e alıp zarı 6-4 yaptık. Şu ana kadar yaptığımız açıklamaları dikkatle takip eden bir okuyucu için bu pozisyon artık bir çelişki içermiyor. Siyah, düşünmeden dördüncü kapıyı yapmalı. Aksi durum büyük hata içeriyor. İçeride dördüncü kapıyı almak çok büyük bir kazanım ve iki tane rakip pulun oradan kurtuluşu arka arkaya atılacak önemli joker zarlara bağlı.
Siyahın riske etmemesi gereken önemli bir liderliği var ve iki tane rakip geri pula karşı dördüncü kapısını yaptıktan sonra oyun sadece bloke etmeye değil, her türlü plana gebe. Beyazın arka arkaya atacağı geleler oyunu bir anda hücuma dahi çevirebilir.
Pozisyon ile ilgili önemli bir detay ise zardan önceki durumun küp/pas şeklinde olması.
Önceki yazımızda benzer bir pozisyonda Siyahın 4 noktasındaki pullarını 2 ye kaydırarak, mevcut durumunu atağa daha meyilli hale getirmiş ve atakla uyumlu sonuçlar elde etmiştik. Binde 69 hata veren kırma hamlesi sıfır hata ile birinci sıraya yerleşirken kapatma hamlesi binde 23 hata ile ikinci sıraya düşmüştü. Bir anlamda 4 den 2 ye kayan kapı, totalde atak oyun lehine binde 92 lik bir hisse artışı ortaya çıkarmıştı. Benzer şekilde burada da 4 deki kapıyı 2 ye kaydırınca binde 102 olan hisse kaybı yaratan kırma hamlesi sadece binde 12 hisse yaratan bir konuma geliyor. Kapılanmanın hala birinci tercih olması doğal; çünkü iki rakip geri pula karşı yarışta açık ara öndeyken emniyetli oynama düşüncesi ağır basıyor.
Atila Malçok, Sabri Büyüksoy
